رییس هیأت‌مدیره و مدیرعامل گروه مپنا، در آستانه سنکرون دومین واحد بخار نیروگاه پرند، به تبیین ویژگی‌های این پروژه سیکل ترکیبی و بخشی از برنامه‌های جاری و آتی مپنا در حوزه صنعت برق پرداخت و اظهار امیداری کرد: با ورود واحد بخار نیروگاه سیکل ترکیبی پرند به شبکه، بخشی از نیاز برق مصرفی کشور در ایام تابستان برطرف شود.
دکتر عباس علی‌آبادی، در نشست خبری تلویزیونی و مطبوعاتی، اظهار داشت: با تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی، مجموع واحد نیروگاه پرند به حدود 1500 مگاوات افزایش می‌یابد. این نیروگاه در نزدیکی بخش استراتژیک تهران و شهر اسلامشهر و مناطق جنوبی مستقر و کار احداث واحدهای آن در شرف اتمام است. واحد اول بخار از آبان ماه سال گذشته با شبکه سنکرون شده و در مدار تولید است و امیدوارم در هفته پیش رو، واحد دوم بخار به مدار تولید برسد که در شرایط کنونی کمک شایانی به تأمین برق تهران خواهد کرد. واحد سوم بخار نیز قطعاً تا انتهای سال جاری به مدار خواهد آمد.
وی گفت: ارزش واحدهای بخار سیکل ترکیبی به این خاطر است که هر چه زودتر به مدار وارد شوند صرفه‌جویی سوخت آنها برای کشور اهمیت دارد، حتی اگر برق هم لازم نداشته باشیم، می‌توان یک واحد گازی را از مدار خارج و یک واحد بخار بدون سوخت وارد کرد.
دکتر علی‌آبادی، ارزش سرمایه‌گذاری احداث بخش بخار نیروگاه پرند را 407 میلیون یورو و ارزش سرمایه‌گذاری در بخش ایجاد تصیفه‌خانه فاضلاب برای تأمین آب مورد نیاز را حدود 13 میلیون یورو ارزیابی کرد و افزود: این سرمایه‌گذاری توسط مپنا و مردم و بدون اتکا به تأمین مالی خارجی انجام شده و برای کشور صرفه‌جویی دائمی سوخت را ایجاد کرده است.
وی خاطرنشان کرد: پروژه های احداث بخش بخار نیروگاه‌های فردوسی و عسلویه پیشرفت خوبی داشته و سال آینده وارد مدار خواهند شد. در عین حال می‌خواهم تأکید کنم با توجه به آنکه کشور از نظر آب در مضیقه است، ما تلاش کرده‌ایم از نوعی فناوری بهره‌برداری کنیم که کمترین میزان آب را استفاده می‌کند و کاملاً بومی است. سیستم ACC جایگزین سیستم هلر و دیگر سیستم‌ها شده است و آب حداقلی مورد نیاز را نیز از پساب شهر پرند استفاده می‌کند نه از آب زنده. پساب پس از تصفیه به آب مقطر تبدیل شده و در سیکل بخار استفاده می‌شود.
دکتر علی‌آبادی درباره ویژگی سیستم ACC، گفت: اساسا سیکل ترکیبی توسط دو دستگاه عمده ساخته می‌شود؛ نخست بویلر که به آن HRSG می‌گوییم و تأمین بخار مورد نیاز توربین از طریق بازیاب حرارت خروجی توربین گاز تأمین می‌شود که با سیستم معمولی تفاوت دارد. دوم سیستم کولینگ یا خنک‌کاری از طریق آب (برج‌های مرطوب) که ظلم است در کشور ما مورد استفاده قرار گیرد. اگر نزدیک رودخانه یا دریا بودیم امکان داشت از روش یک بار گذر استفاده کرد. روش دیگر نیز استفاده از برج‌های هلر است که مصرف آب، هر چند اندک دارد.
وی افزود: در سیستم ACC کندانسور آن مستقیما با هوا خنک می‌شود و مدت‌ها است مپنا از این سیستم استفاده می‌کند و از بالاترین و بهترین فناوری بومی و داخلی بهره‌مند است. این سیستم حداقل مصرف آب را خواهد داشت و همین حداقل مصرف آب را نیز از تصفیه پساب تأمین کرده که آسیبی به منطقه از حیث آب وارد نشود.
مدیرعامل گروه مپنا تصریح کرد: همین جا به مردم عزیز نوید می‌دهم که پروژه‌های بزرگی در حال اجرا و سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در حال انجام است. در عین حال نباید صرفاً به تأمین مالی خارجی اکتفا کرد و باید با منابع و پتانسیل خودمان برای کارگران ایرانی شغل ایجاد کنیم.
دکتر علی‌آبادی، هدف از این گفت‌وگو را اطلاع‌رسانی به مردم شریف در زمینه دغدغه امروز کشور، همچنین ارائه برنامه‌ها و طرح‌های جدید مپنا عنوان و خاطرنشان کرد: از جمله اقدامات اساسی که لازم است در صنعت برق اتفاق بیفتد، تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی برای افزایش راندمان تولید و کاهش مصرف سوخت به عنوان یک اقدام اساسی در راستای حفاظت از محیط زیست و بهبود شرایط زندگی مردم و البته صرفه‌جویی در مصرف سوخت و منافع طبیعی ناشی از صرفه‌جویی است.
وی افزود: این اقدام اساسی از سال‌ها پیش در دستور کار بوده و تبدیل به قانون شده است. مپنا اولین بنگاهی بوده است که در جهت تصویب این قانون تلاش کرده و برای اجرای آن قدم برداشته است. بر اساس قانون، شرکت‌های دارای نیروگاه که در سیکل ساده کار کردند، اگر آن را به سیکل ترکیبی تبدیل کنند از محل منافع ناشی از صرفه‌جویی سوخت، این سرمایه‌گذاری توسط دولت جبران می‌شود.
وی عمده نیروگاه‌های موجود صنعت برق کشور را حرارتی دانست و افزود: البته نیروگاه‌های آبی، خورشیدی و بادی هم وجود دارند، اما سهم نیروگاه‌های حرارتی از همه ممتازتر و فاصله بسیار زیادتر است؛ با این حال به دلیل فرسودگی و راندمان پایین برخی نیروگاه‌ها و سیکل ساده بودن برخی نیروگاه‌های جدید با راندمان حدود 33 تا 34 درصد، مجموعا اگر همه نیروگاه‌ها را در نظر بگیریم، میانگین راندمان 30 درصد است. نیروگاه با راندمان 50 درصد و نیروگاه خورشیدی هم داریم که جمع میانیگن راندمان همه این‌ها 37 درصد است که در مقایسه با کشورهای پیشرفته عدد بدی نیست، اما در مقایسه با نیروگاه‌های جدید و مدرن و انتظاری که وجود دارد خوب نیست.
دکتر علی‌آبادی خاطرنشان کرد: خوشبختانه این فرصت وجود دارد که واحدهای گازی و بخار را به سیکل ترکیبی تبدیل کنیم. به این ترتیب در یک زمان خیلی زود افزایش جدی در راندمان ایجاد شده و به مرز 50 درصد می‌رسیم که منافع سرشاری برای کشور در بر دارد.
وی با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته، گفت: نیروگاه پرند همزمان با نیروگاه فردوسی در استان خراسان و نیروگاه عسلویه، توسط مپنا و با سرمایه‌گذاری مپنا با ارزشی بالغ بر 420 میلیون یورو برای هر کدام و در مجموع با یک میلیارد و دویست میلیون یورو اجرا شده است. نیروگاه پرند تاکنون حدود 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و اگر همه عوامل فنی مساعدت کنند، طی روزهای آتی این واحد وارد مدار شبکه خواهد شد.
وی اظهار امیداری کرد: با ورود واحد بخار نیروگاه سیکل ترکیبی پرند به شبکه برق کشور، بخشی از مشکلاتی که برای مردم در تابستان جاری پیش آمده است برطرف شود.
وی ادامه داد: اتفاقی که اولین بار در نیروگاه پرند رخ می‌دهد آن است که از سفره‌های زیرزمینی و آب‌های جاری استفاده نمی‌شود، بلکه از فناوری ACC استفاده می‌شود که مصرف آب آن حداقلی است و همین آب نیز از فاضلاب شهر پرند مصرف می‌شود و دیگر از آب‌های گران‌قیمت استفاده نامطلوب نخواهیم کرد. آب فاضلاب، آب از دست رفته‌ای بوده است که تبدیل به آب مقطر می‌شود تا در نیروگاه استفاده شود.
مدیرعامل گروه مپنا، افزایش راندمان نیروگاه از 33 درصد به بالاتر از 50 درصد را خبر بسیار خوبی دانست و افزود: از همه مهم‌تر آنکه 480 مگاوات به ظرفیت تولید برق اضافه می‌شود، به ویژه برای منطقه محروم اسلامشهر و منطقه جنوب شهر تهران.
دکتر علی‌آبادی با اشاره به تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی اظهار داشت: این پروژه، آغاز یک عملیات بزرگ است. مپنا برنامه تبدیل نیروگاه‌های ساده به سیکل ترکیبی را دارد و پس از نیروگاه پرند، توس و عسلویه که متعلق به مپنا هستند و نیز واحد ارومیه، اردبیل، چابهار، غرب کارون و رودشور، تعداد زیادی واحد گازی با همین الگو در حال اجرای عملیات تبدیل به سیکل ترکیبی هستند که نوید خوبی است و البته واحدهای دیگری نیز برای تبدیل به سیکل ترکیبی در صف قرار دارند. در مجموع هم‌اکنون 160 واحد گازی و مجموع حدود هشت هزار مگاوات وجود دارند که مستعد تبدیل به سیکل ترکیبی محسوب می‌شوند.
وی درباره زمان مورد نیاز برای سیکل ترکیبی شدن این هشت هزار مگاوات در صورت رفع مشکلات مالی به خبرنگاران گفت: ما نه تنها در منطقه، بلکه در دنیا نیز جزء بهترین‌ها هستیم و نباید کشورمان امروز با مشکل برق مواجه باشد. واقعاً هیچ ضعف فنی برای این کار وجود ندارد، بلکه اشکال اساسی در اقتصاد برق است و صنعت برق ما فعالیت اقتصادی نیست و با نرخ غیر واقعی عرضه می‌شود، در نتیجه بازگشت سرمایه بسیار با تأخیر و کند است و منابع کافی برای انجام این کار نداریم.
وی گفت: در پروژه تبدیل نیروگاه گازی به سیکل ترکیبی، منابع آن در خودش است و 600 میلیون متر مکعب گاز طبیعی یا گازوئیل در این تبدیل ذخیره می‌شود. اگر همین منابع حاصل از صرفه‌جویی را به توسعه روند سیکل ترکیبی سازی نیروگاه‌ها تزریق کنیم پروژه شتاب خواهد گرفت و اگر بتوانیم برق بدون سوخت را به کشورهای همسایه صادر کنیم و منافع سرشار آن را صرف توسعه سیکل ترکیبی شدن واحدهای گازی کنیم، مفید فایده است. به عنوان مثال، برای نیروگاه پرند، حدود 30 ماه نیاز بوده است که عملیات به صورت کامل انجام شود. اگرچه برخی واحدها زودتر نیز وارد مدار می‌شوند، لذا کل هشت هزار مگاوات واحد گازی موجود را می‌توان همزمان در 30 ماه و یا به ترتیب در حدود 5 سال سیکل ترکیبی کرد.
وی درباره منابع مالی پروژه بخار نیروگاه سیکل ترکیبی پرند خاطرنشان کرد: هزینه سرمایه‌گذاری صورت گرفته در پروژه نیروگاه پرند و نیروگاه‌های عسلویه و توس از محل منابع غیر دولتی از جمله مسیر فروش اوراق سکوک و سلف و ایجاد صندوق پروژه در بورس و نیز منابع خود مپنا تأمین شده است. وی افزود: در کمتر از دو سال این منابع برگشت داده می‌شود و برق تولیدی می‌تواند تا سال‌ها نیاز کشور را تأمین کند.
مدیرعامل گروه مپنا گفت: در همسایگی نیروگاه پرند، سه واحد کلاس F نیروگاه رودشور و در سبلان و ارومیه نیز با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی و در نیروگاه چابهار و کاشان هم یک واحد توسط مپنا در حال انجام است.
وی تصریح کرد: مپنا تاکنون موفق به برخورداری از صندوق توسعه ملی نشده است، اما از طریق بورس تأمین سرمایه کرده است و حدود 19 واحد گازی توسط گروه مپنا در حال تبدیل به سیکل ترکیبی شدن است. نیروگاه بهبهان نیز هفته گذشته با سرمایه‌گذاری مشترک غدیر و مپنا انجام شد. واحد بخار نیروگاه گل‌گهر نیز در حال اقدام و نیروگاه قشم در حال ساخت است.
دکتر علی‌آبادی تأکید کرد: گروه مپنا هم‌اکنون حدود 6000 مگاوات در دست احداث دارد که پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دارند و توربین‌های کلاس F و E-type در آنها استفاده می‌شود.
مدیرعامل گروه مپنا با اشاره به اقتصاد صنعت برق گفت: اقتصاد برق به این معنی نیست که درآمد ما برای نیروگاه‌سازی کافی نیست، بلکه آن است که مصرف ما به صورت بی‌رویه رشد می‌کند. رشد بی‌رویه مصرف، مشکل اصلی است و در هیچ کجای دنیا این‌طور نیست.
وی تصریح کرد: در موضوع اقتصاد برق، اگر دقت داشته باشیم، منفعت کشور و حتی اقشار آسیب‌پذیر رعایت خواهد شد.
دکتر علی‌آبادی گفت: ما برای اجرای این پروژه‌ها نیازمند منابع هستیم. هزاران تن آهن و سوپرآلیاژ در نیروگاه‌ها به کار رفته است که باید بهره‌برداری شود. اگر درآمد این نیروگاه و سوختی که در این نیروگاه از اعماق زمین در خلیج فارس درمی‌آید، پالایش و دیگر فرایندها روی آن انجام و از طریق خط لوله با کمپرسور فشرده وارد نیروگاه شده و تبدیل به برق می‌شود و از طریق شبکه توزیع به خانه‌ها می‌‍رسد را با مقیاس جهانی مقایسه کنیم رقم ناچیزی است. وی افزود: ما هزینه این برق را از محل درآمدهای عمومی جبران می‌کنیم.
مدیرعامل گروه مپنا تصریح کرد: مپنا از نظر فنی توانایی ساخت سالانه 8000 مگاوات را دارد. همین الان هم مپنا سالانه دو تا سه هزار مگاوات می‌سازد، ولی این منابع به مپنا عودت داده نمی‌شود. پول همین نیروگاه پرند نیز اگر از محل صرفه‌جویی بازنگردد سرمایه‌گذاران تشویق نخواهند شد.
وی اولویت نخست برای صنعت برق را تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی یا تبدیل واحدهای بخاری به سیکل ترکیبی دانست و خاطرنشان کرد: اگر این کار انجام شود منابع بزرگی از محل صرفه‌جویی سوخت نصیب کشور خواهد شد که درآمد بسیار بزرگی است و در کمتر از دو سال هزینه‌های انجام شده را جبران می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که در صورت عدم اجرای ماده 12 تکلیف نیروگاه‌های برقی چیست، در توضیح اظهار داشت: در این صورت نیروگاه‌ها با مشکل اساسی مواجه خواهند شد. بسیاری از نیروگاه‌ها منتظر اجرای ماده 12 هستند. منابع این پروژه‌ها در خود آنهاست و سوخت صرفه‌جویی شده می‌تواند تأمین‌کننده هزینه‌ها باشد.
دکتر علی‌آبادی گفت: مپنا به عنوان دستگاه حل مسئله در اختیار کشور بوده و یک نهاد ملی است که آمادگی دارد تا سال آینده 5000 مگاوات نیروگاه جدید به مدار بیاورد، به شرط آنکه منابع لازم یا همان مطالبات خودمان تأمین شود و نیازی به تزریق پول جدید نداریم.
وی افزود: همه باید یک دل و یک زبان به حل مشکلات بپردازیم. وزارت نفت و وزارت نیرو نیز مشکلاتی دارند که ما درک می‌کنیم و ما با صبوری در پی حل مشکلات و تأمین منابع هستیم.
دکتر علی‌آبادی خاطرنشان کرد: بزرگترین کار ما در صنعت برق صادرات برق است. ما باید برق را به کشورهای همسایه صادر کنیم. به عنوان مثال، هم‌اکنون بیست هزار مگاوات برق با سوخت گازوئیل و ذغال سنگ در منطقه ما تولید می‌شود که ما می‌توانیم این میزان را با برق نسبتا پاک گازی جایگزین کنیم. چون ما هم پتانسیل صنعتی داریم و هم گاز داریم. این یک اقدام بشردوستانه و نیز یک اقدام ملی و درآمدزا است.
وی افزود: امروز ما با همسایگان مبادلات برق داریم. این مبادلات را باید افزایش دهیم و نباید بگذاریم این بازار به دست دیگران بیفتد، به لحاظ جغرافیایی امتیازات ویژه‌ای داریم و در سراسر کشور خط لوله گاز داریم و می‌توانیم برق را با قیمت مناسب تولید کنیم و به ویژه به کشورهای عراق که همسایه مهمی است و به پاکستان، افغانستان و ترکیه صادر و یا با سایر کشورها مبادله کنیم.
مدیرعامل گروه مپنا با اشاره به پروژه نیروگاه رمیله عراق گفت: مپنا در نیروگاه رمیله کارها را به خوبی پیش می‌برد و فاز اول این پروژه رو به پایان است. البته ما تاکنون نتوانسته‌ایم ریالی از صندوق توسعه ملی برای این پروژه دریافت کنیم و این در حالی است که دو میلیارد دلار صادرات برای یک نیروگاه 3 هزار مگاواتی در بصره برای مردم عراق است. هزاران شغل ایجاد خواهد شد و تا سال‌های سال ادامه خواهد داشت. درآمد خوبی بر ای ما و منافع خوبی برای مردم عراق خواهد داشت. پروژه در مسیر خود پیش می‌رود ولی نیازمند کمک به ویژه حمایت صندوق توسعه ملی است.
دکتر علی‌آبادی در پاسخ به سوالی در زمینه خاموشی‌های اخیر در کشور تصریح کرد: تردید ندارم که سال آینده این مشکل حل خواهد شد. اولویت ما باید بخش بخار نیروگاه‌ها باشد، زیرا بخش بخار نیروگاه‌ها صددرصد ساخت داخل است و برای نیروی انسانی داخلی اشتغال ایجاد می‌کند.
وی افزود: توربین‌های بادی مپنا تا 80 درصد ساخت داخل است و درصد باقی‌مانده هم اقتصادی نیست که در داخل ساخته شود.
مدیرعامل گروه مپنا، در پایان، مپنا را یک بنگاه اقتصادی دارای هدف خدمت به مردم دانست و گفت: گروه مپنا در بخش پزشکی نیز در حال تجهیز ده‌ها بیمارستان به تجهیزات تصویربرداری است و عمدتاً معطوف به بیمارستان‌های تأمین اجتماعی و عموم مردم آسیب‌پذیر هستیم.